Nawożenie mineralne
Nawożenie mineralne stosujemy, jako uzupełnienie nawożenia organicznego, a przy jego braku jako nawożenie kompletne. W tym drugim wypadku stosujemy mieszanki ogrodnicze, które zawierają również mikronawozy. Aby wiedzieć, jakich dawek nawozów należy użyć, trzeba poznać wymagania poszczególnych roślin i orientować się w zasobności gleby. Dobrze więc co jakiś czas sprawdzić zawartość składników odżywczych, robiąc badania w stacjach chemiczno-rolniczych.
Nawożenie mineralne gleby należy zacząć od wapnowania, które ma na celu:
regulację odczynu gleby przez usunięcie nadmiaru kwasowości,
poprawę fizycznych, chemicznych i biologicznych właściwości ziemi;
poprawę stanu odżywienia roślin wapniem, ale i innymi składnikami mineralnymi;
przyśpieszenie rozkładu nawozów zielonych oraz większości nawozów organicznych;
poprawienie warunków rozwoju pożytecznych drobnoustrojów glebowych.
Wapń występuje w nawozach w formie tlenku albo węglanu. Nawozy zawierające tlenek wapnia działają szybko. Wolniej działają nawozy zawierające wapń w postaci węglanowej.
Wybór i dawki nawozu wapniowego zależą od rodzaju gleby i jej odczynu, gatunku roślin i często od kosztów transportu nawozu. Na gleby ciężkie zalecane są nawozy zawierające tlenek wapnia, na gleby lekkie — węglan wapnia. Wapno tlenkowe możemy stosować tylko na jesieni, a węglanowe — i na jesieni, i na wiosnę. Dawki węglanu wapnia wynoszą 1—1,5 kg na 10 m2, a tlenku wapnia 0,6—1 kg. Przewapnowanie jest niekorzystne, gdyż tworzą się wówczas nieprzyswajalne związki fosforu, boru, żelaza i manganu. Do roślin wrażliwych na świeżo zwapnowaną glebę należą: fasola, dynia, marchew, pietruszka, seler, groch, ogórek i pomidor oraz warzywa cebulowe.
Chcąc ustalić wysokość dawki wapna, musimy znać stopień zakwaszenia (pH) gleby, co najłatwiej określić kwasomierzem polowym. Można go nabyć w sklepach ogrodniczych razem z dokładną instrukcją stosowania. Dla większości roślin warzywnych najbardziej odpowiedni odczyn gleby to pH 6,2—6,8. Gleby słabe, piaszczyste wapnujemy częściej małymi dawkami (1 kg na 10 m2); pH powinno utrzymać się w granicach 6,3. Gleby mocniejsze wapnujemy większymi dawkami (2 kg na 10 m2); pH może być ok. 7,0.
Nawozy wapniowe wysiewamy równomiernie na całej powierzchni działki lub tylko na jej części. Najlepiej dokonywać tego jesienią. Po wysiewie należy nawóz dobrze wymieszać z glebą przy kopaniu. Sadzić czy siać możemy dopiero po upływie 2—3 tygodni. Jeżeli wapnujemy pole w tym samym roku; w którym przykopujemy obornik, to najpierw rozrzucamy wapno i płytko mieszamy je z ziemią, następnie rozrzucamy obornik i przykopujemy go. Trzeba pamiętać, że nie wolno mieszać z wapnem saletry amonowej i superfosfatu.
Bardzo dobrym nawozem wapniowym są popioły węgla brunatnego, zawierające też dużo magnezu i cały komplet mikroelementów. Można je nabyć w elektrowniach w Pątnowie i Adamowie i stosować w tych samych dawkach co wapno węglanowe. Do nawożenia mineralnego działek stosujemy zasadniczo mieszanki ogrodnicze, wygodne i chroniące glebę przed brakiem pojedynczych składników. Niektóre z nich trzeba uzupełniać jednak nawozami jednoskładnikowymi. W związku z tym powinniśmy mieć w zapasie: saletrę amonową, superfosfat potrójny i siarczan potasu. Przy braku tego ostatniego stosujemy sól potasową, ale wtedy przykopujemy ją zawsze jesienią, dając nieco większe dawki, ze względu na możliwość wypłukania potasu przez opady. Zawartość tego składnika w jednym i drugim nawozie jest zbliżona.
Saletrę amonową używamy do dokarmiania roślin w okresie wegetacji, wówczas gdy warzywa nie były zasilone krowieńcem. Stosujemy ją dwukrotnie: raz — w tydzień po przyjęciu się roślin i drugi raz"— po upływie 3—4 tygodni, biorąc dawkę 10 dag na 10 m2. Nawóz sypiemy ostrożnie dookoła roślin i mieszamy z ziemią. Nawozy mieszane i uzupełniające dawki nawozów azotowych i potasowych stosujemy na wiosnę.
Nawozem fosforowym możemy nawozić glebę albo na jesieni przed przekopaniem działki, albo na wiosnę. Fosforem możemy nawieść glebę „na zapas", tzn. raz na 3—4 lata, zwiększając oczywiście dawkę. Wysokość dawki nawozów mineralnych zależy od stosowanego nawożenia organicznego. Na ogół przy dawce obornika 30—40 kg na 10 m* raz na 2—3 lata — dajemy od 0,3 do 1,0 kg mieszanek ogrodniczych (tabela 3).
Nie należy się obawiać nawozów mineralnych. Są one potrzebne, jako uzupełnienie nawożenia organicznego i prawidłowo stosowane nie zmieniają jakości plonu. Trzeba tylko pamiętać
0 dawkach i terminach — szczególnie przy dokarmianiu roślin, oraz co bardzo ważne, o dokładnym wymieszaniu nawozów z jak najgłębszą warstwą uprawną gleby. Pamiętajmy też, że ziemie mocniejsze, bardziej próchnicze, częściej nawożone organicznie, możemy nawozić większymi dawkami nawozów mineralnych, a słabsze, mniej próchnicze — mniejszymi dawkami. Na ziemiach piaszczystych stosujemy mniejsze dawki, częściej dokarmiając rośliny. Dokarmianie należy zawsze koniecznie zakończyć przed połową wegetacji.
Przedawkowując nawozy mineralne możemy spowodować zbytnie zasolenie gleby, czyli zbyt dużą koncentrację soli, która jest bardzo szkodliwa dla roślin. Przy bardzo mokrym lecie lub intensywnym podlewaniu zwiększamy nieco dawki nawozów, szczególnie azotowych. Trzeba też pamiętać, że nawożenie mineralne musi dostarczać roślinom składników mineralnych w odpowiednim stosunku. Jednostronne nawożenie azotem powoduje nadmierny wzrost części wegetatywnych, przedłużenie wegetacji
1 podatność na choroby.
29.12.2010. 14:16