Cebula

Odmiany średniowczesne Żytawska — cebule nieco spłaszczone, o ostrym smaku. Daco — cebule duże, kuliste, o smaku łagodnym. Rawska — cebule kuliste, koloru brązowożółtego. Odmiany średni opóźne Czerniakowska — cebule kuliste koloru złotożółtego. Odmiany późne Warszawska — cebule kuliste koloru złotożółtego z odcieniem brązowym. Sochaczewska — podobna do Czerniakowskiej. Kutnowska — cebule kuliste, koloru złotożółtego, łuski dobrze przylegające. Wolska — cebule kuliste o mocno przylegającej złotożółtej łusce. Bardzo dobra do przechowywania. Smak łagodny. Są również nowe polskie odmiany heterozyjne, które charakte­ryzują się dużym wyrównanym plonem. Mają bardzo mocno przylegającą łuskę. Są to: Bona Fi — odmiana średniowczesna. Warsa Fi — odmiana średniopóźna. Diana F| — odmiana późna, bardzo dobra do przechowywania. Odmiany heterozyjne powinniśmy uprawiać przy bardzo do­brych warunkach glebowych.
Wymagania klimatyczne i glebowe

Cebula wiosną i wczesnym latem wytwarza liście. Wtedy do wzrostu potrzebuje wilgotnej i chłodnej pogody, natomiast dru­ga połowa lata powinna być ciepła i sucha. Ma płytki, słabo rozwinięty system korzeniowy i dlatego bardzo duże wymaga­nia glebowe. Ziemia pod jej uprawę powinna być próchniczna, zasobna w składniki pokarmowe, ciepła i w miarę wilgotna w wierzchniej warstwie. Warzywo to nie znosi gleb zakwaszo­nych. Uprawa i nawożenie Cebulę możemy na tym samym miejscu uprawiać co 4 lata. Sadzimy ją w drugim roku po oborniku, a tylko na glebach słabych w pierwszym roku po nawozach organicznych. Obornik przykopujemy jesienią, a kompost dajemy ha wiosnę. Na wio­snę dajemy również nawozy mineralne, które dokładnie mie­szamy z glebą. Cebulę dwukrotnie zasilamy saletrą amonową: pierwszy raz — po przerywce (koniec kwietnia lub początek maja), drugi raz — w połowie czerwca. Dajemy wówczas 1 dag/ 1 m2 tego nawozu.
Siew, sadzenie, pielęgnacja, zbiór

Cebulę możemy uprawiać z siewu wprost do gruntu, z roz­sady oraz z dymki. Uprawa z siewu. Nasiona zaprawione przeciw śmietce Primi-cidem wysiewamy w rzędy co 30 cm w końcu marca do poło­wy kwietnia. Dobrze jest domieszać trochę nasion szybko kieł­kujących. Wysiewamy ok. 8 g/10 m2, przykrywając ziemią na głębokość 1—1,5 cm. Nie dopuszczamy do zaskorupienia się, dokładnie odchwaszczamy glebę i dbamy o dostateczną jej wilgotność. W końcu maja rośliny przerywamy, zostawiając między roślinami odległość 3 cm. Cebula kończy wegetację na początku września co poznajemy po załamaniu szczypioru. Wy­rywamy ją i zostawiamy na zagonie, żeby przeschła. Nakrywamy przy tym cebule szczypiorem sąsiedniej rośliny tak, aby nie były narażone na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, bo wtedy łatwo pęka łuska okrywowa. Po kilku dniach przeno­simy ją do pomieszczenia i dosuszamy. Można szczypioru nie obcinać, tylko upleść warkocz i powieszony przechowywać w suchym pomieszczeniu. Uprawa z rozsady. Rozsadę cebuli kupujemy lub sami produ­kujemy w inspekcie, wysiewając nasiona na początku marca w rzędy co 5 cm na głębokość 1 cm. Można ją również przy­gotować w domu, pamiętając, że temperatura nie powinna być zbyt wysoka (12—14°C). Rozsady nie pikujemy. Przed sadze­niem korzenie należy zaprawić przeciwko śmietce papką z gliny, do której dodaje się Primicid. Rozsadę cebuli wysadzamy do gruntu w końcu kwietnia, bar­dzo płytko, trochę tylko głębiej niż rosła w skrzyneczce, w rzę­dy co 15 cm; odległość roślin w rzędzie 8 cm. Cebula upra­wiana z rozsady jest duża, wyrównana, wcześniej dojrzewa i dobrze zasycha. Nadaje się na spożycie letnie i jesienne, ewentualnie można ją przechować do grudnia. Uprawa cebuli z dymki. Polega ona na posadzeniu jesienią lub wczesną wiosną małych cebulek — dymki. Już w czerwcu możemy wówczas zbierać cebulę ze szczypiorem, a dużą, za­schniętą — w lipcu. Jest to najpopularniejszy i najlepszy spo­sób uprawiania tego warzywa na działce. Dymka bowiem ma mniejsze wymagania glebowe, a plon daje dużo wcześniej. Dymkę można kupić, ale również wyprodukować ją samodziel­nie. Zaprawione nasiona siejemy wówczas bardzo gęsto na miejscu nienawiezionym. Zagęszczone rośliny wykształcają małe cebulki i szybko zasychają. Dymkę zbieramy w lipcu, gdy szczy-pior zaczyna żółknąć, dosuszamy i obcinamy szczypior. Siejemy w końcu kwietnia lub na początku maja w rzędy co 10—15 cm (25—30 g/l m2) i dokładnie odchwaszczamy. Po zbiorze sortujemy cebulki na trzy wielkości. Cebulki o śred­nicy 2—2,5 cm przeznacza się do uprawy na cebulę wyrywaną wcześnie razem ze szczypiorem, ponieważ szybko wybija w pę­dy nasienne. Cebulki o średnicy 1,5—2 cm przeznaczamy do uprawy na duże wyrośnięte cebule, zbierane w końcu lipca (nie nadają się na przechowanie zimowe). Cebulki bardzo drobne również możemy wysadzić, ale zbiór będzie wtedy znacznie późniejszy. Cebulki powyżej 2,5 cm nie nadają się do wysadze­nia, przeznaczamy je więc do konsumpcji. Dymkę dużą i średnią trzymamy przez 2—3 miesiące w tem­peraturze 25—30°C, a następnie w miejscu suchym i chłodnym. Dymkę drobną przechowujemy przez cały czas w suchym i chłod­nym pomieszczeniu. Dymkę sadzimy wiosną jak najwcześniej (koniec marca, początek kwietnia) w rzędy co 15 cm; odległość w rzędzie 5—8 cm. Na obsadzenie 1 m2 potrzeba ok. 10 dag dymki. Zwracamy uwagę, aby cebulki sadzić piętką do dołu, tak głęboko, aby wierzchołki znajdowały się 0,5 cm w ziemi; dookoła dokładnie obciskamy ziemią. Cebulki źle obciśnięte mogą być wysadzone z ziemi przez korzenie. Dymkę możemy wysa­dzać również jesienią od połowy października do połowy listo­pada, wówczas przed nadejściem zimy dobrze się ukorzenia. Zbiór jest wtedy wcześniejszy. Por Na działkach powinniśmy uprawiać znacznie więcej porów niż dotychczas. Nadają się one świetnie na surówki i sałatki, a są dostępne prawie przez cały rok.
Odmiany

Wczesne przeznaczone na spożycie w lecie, mają delikatny smak: Colonna, Titan, Unique. Sredniowczesne — przeznaczone na spożycie latem i jesienią: Helvetia, Argenta. Późne — przeznaczone do zimowania w gruncie, spożycie zimą i wczesną wiosną: Eskimo, Winter Riesen, Karantańskie. Wymagania klimatyczne i glebowe Pory nie mają dużych wymagań cieplnych, lubią lata chłodne i mokre. Wymagania glebowe mają podobne, jak cebula. Lubią ziemię żyzną, mocną i próchniczną. Nawożenie i uprawa Na glebach słabszych pory' sadzimy w pierwszym roku po nawozach organicznych, na glebach lepszych — w drugim roku. Nawożenie mineralne, jak u cebuli. Pory odmian wczesnych i średniowczesnyćh zasilamy w okresie wegetacji dwukrotnie saletrą amonową lub krowiakiem, a odmiany późne możemy zasilać trzykrotnie (ostatni raz w sierpniu). Gleba musi być głęboko przekopana i nie zakwaszona. 5 — Warzywa..
Siew, sadzenie, pielęgnacja, zbiór

Pory można uprawiać z rozsady i z siewu. Aby uzyskać roz­sadę, wysiewamy nasiona w połowie marca do inspektu lub w domu do skrzyneczek. Temperatura do wzejścia powinna wynosić ok. 20°C. Po wyprostowaniu liścieni trzeba ją obni­żyć do ok. 15°C. Porów nie pikujemy i rozsadę wysadzamy na miejsce stałe od kwietnia (odmiany wczesne) do końca maja (odmiany średnio wczesne i późne) w rozstawie 25x8—10 cm na głębokość 6—8 cm. Pory można również uprawiać z siewu wprost do gruntu, ale mamy wtedy' cieńsze i krótsze rośliny. Siejemy je od końca marca do końca kwietnia w rzędy co 25 cm (3 g/10 m2). Po wschodach roślinki należy przerwać, zostawiając je co 10 cm. Pory odmian późnych możemy zostawić w gruncie aż do wiosny lub przed nadejściem mrozów wykopać, zadołować i okryć liśćmi. Będą wtedy w każdej chwili dostępne.

29.12.2010. 14:49